Begin september 2022. Te KISP Volwassenenonderwijs in de Holstraat in Gent. Een 20-tal docent-fotografen van KISP staan me op te wachten. De ene geeft verlichtingstechnieken, reportage, of locatieportret/studioportret. De andere architectuur/interieur/landschap, beeldtaal of beeldbewerking. Een groep visuele denkers. Spannend. Ze weten niet wat ze mogen verwachten, omdat ze geen idee hebben dat het een teambuilding met als thema “improvisatietheater” wordt.
Vooraf afgesproken met de opdrachtgever dat de workshop improvisatietheater onder andere de nadruk mag leggen op spelplezier, (non-)verbale communicatie, creatief denken (convergent & divergent), groepsbinding. Maar de deelnemers hebben er dus niet voor gekozen. Dus een zachte opbouw, niets geforceerd, met aangeven dat men opdrachten uiteraard kan skippen. Wat ‘k eerder meedeel als geruststelling.
De meesten hebben dit nog nooit gedaan en de verwachtingen bij het horen van het woord improvisatietheater lopen uiteen. “Elkaar leren kennen” zegt de ene. “Dat ‘k ga lachen”, zegt de andere. En nog : “De comfortzone verlaten.” “In de flow zitten en te veel denken uitschakelen.” “Ad rem kunnen zijn en out of the box denken.” “Inspelen op het moment zonder plan.”
Zelf hoop ‘k dat men ook wat serieuzere zaken meeneemt uit een in opzet “speelse dag”. Namelijk inzicht dat een speelse pedagogie ook kan werken en inzicht in waarom bepaalde oefeningen effect hebben op ons creatief brein. En hoe dat creatief brein geprikkeld kan worden en dat er rek op zit.
In de binnentuin spelen we die dag een hele reeks spel-opzetten, met ruimte voor feedback & reflectie. Er wordt divergent gedacht en 100 manieren bedacht om tegelijk een vierkant & een driehoek te maken. “Appel-appel-appel” roept de ene, waarna de andere “kaki-kaki-kaki” zegt. Er wordt in stijl gefaald onder elkaar, wat het ijs breekt. Lichamen ontspannen zich. “De workshop is nu al geslaagd, ik heb al 5 keer gelachen”, zegt een deelnemer. Er werden woorden gemaakt en verklaard zoals : canvasastronaut, pepermoleninlegkruisje, … Als afsluiter van de voormiddag volgt een beeldenstorm van associaties met de ene inside joke na de andere. Het kan blijkbaar ook een stukje groepstherapeutisch werken…
Na de middagpauze stuurde de groep me aan voor een 5-tal groepsfoto’s te maken. Dit beslisten ze als groep en hadden ze 5 minuten voor : de klassieke klasfoto, de stoere bende, de ‘stilstaande’ springfoto, en de echte springfoto, en tot slot de vleeshoop. Gratis begeleid worden door 20 fotografie-docenten om foto’s te maken. Het was een belevenis. Daarna zongen ze beurtelings meezingers in een kring om hun stemmen op te warmen voor een nummer dat ze zelf aangepast hadden voor een afscheidnemende collega. “De fotografie” van “De Nieuwe Snaar” zit voor eeuwig als oorwurm in m’n hoofd… of toch afgelopen weekend. Daarna was het tijd voor groepschoreografieën alsof ze voorbereid waren. Afsluiten deden we met in groepgemaakte slagzinnen/bumperstickers (je weet wel genre “Ik rem voor dieren.”). Volgende wijze zinnen werden geproduceerd :
“Vooruitgaan, is de inhoud negeren.”
“Intellectueel zijn, doet pijn.”
“Leef beter, sterf rapper.”
“Knipoog naar jezelf in de auto.”
“De fouten zijn geen fouten. Ze zijn een kracht.”
Uiteraard werd er ook weer duchtig gefaald in de vorm van absurde onzin :
“Geef gas door dikke en mooie onvindbare bonen.”
“Joepie, kabouters zijn onvindbaar en dikke prinsessen zijn het plastisch equivalent.”
“Ai, pijn aan niemand zijn been.”
In het evaluatierondje op het einde bekenden enkelen dat ze eerst opzagen tegen de teambuilding in september, maar dat dit een schot in de roos was. Ook bevestigde het velen in hun al bestaande visie dat spelen/experimenteren veel doet leren. En dat er een mooie ruimte voor falen & fouten mag zijn. De opdrachtgever stuurde nadien nog : “Ja, ‘t was een beetje een gok. Dit kiezen als teambuilding,. Je merkte wel de onzekerheid in het begin, maar goed aangepakt met die eenvoudige start en de veiligheid die je hebt uitgezet.”
Daarna fietste ik voldaan weg van het KISP Volwassenonderwijs. Tevreden na een fijne dag. NANANANANANANA… NANANANANANANA… (clickforsound).